ΟΡΤΣΑ ΤΑ ΠΑΝΙΑ !!!

Είναι μια από τις μικρές ειρωνείες της ζωής. Οι ναυτικοί κάνουν βαριές, συχνά βρώμικες δουλειές, κι όμως με όλο αυτό το νερό τριγύρω τους δεν μπορούν ούτε να κάνουν μπάνιο ούτε να πλύνουν τα ρούχα τους με σαπούνι. Τουλάχιστον όχι με απλό σαπούνι. Υπάρχουν ειδικά σαπούνια που λέγονται «ναυτικά σαπούνια» και αυτά μπορούν να κάνουν σαπουνάδα με θαλασσινό νερό.

Ας δούμε όμως πρώτα γιατί τα κανονικά σαπούνια αποτυγχάνουν.

Δε θα σου προκαλούσε ιδιαίτερη έκπληξη εάν σου πω ότι το θαλασσινό νερό περιέχει πολύ αλάτι – χλωριούχο νάτριο επιστημονικά. Ο μέσος όρος περιεκτικότητας σε αλάτι των θαλασσών της Γης είναι μισό κουτάλι σούπας (10 γρ.) σε κάθε λίτρο θαλασσινού νερού. Αυτό που κάνει τη ζημιά στο σαπούνι μας είναι το νάτριο, γιατί το σαπούνι πρέπει πρώτα να διαλυθεί στο νερό κι έπειτα να κάνει τη δουλειά του, και αρνείται να διαλυθεί σε νερό που περιέχει πολύ νάτριο.

Τα μόρια του σαπουνιού αποτελούνται από άτομα νατρίου συνδεδεμένα στις μακριές ουρές μορίων που είναι γνωστά ως λιπαρά οξέα. Ο τρόπος με τον οποίο καθαρίζει το σαπούνι είναι ο εξής: η ελαιώδης ουρά του πιάνει τη βρωμιά από την ελαιώδη ή λιπαρή πλευρά της, ενώ το νάτριο αγκιστρώνεται σε κάποιο μόριο νερού, κι έτσι «ρυμουλκεί» την αιχμάλωτη πλέον βρώμια μέσα στο νερό. Εάν όμως υπάρχουν ήδη πάρα πολλά μόρια νατρίου μέσα στο νερό, η είσοδος ακόμα περισσότερων, με τη μορφή μορίων σαπουνιού, παρεμποδίζεται.  

Τα σαπούνια, όμως, δεν είναι απαραίτητο να παρασκευάζονται με νάτριο. Το κάλιο είναι πολύ συγγενικό στοιχείο του νατρίου και μπορεί και αυτό να συνενωθεί με τις μακριές ουρές των λιπαρών οξέων για να δημιουργήσει μόρια σαπουνιού. Συγκριτικά με το νάτριο, υπάρχει πολύ λίγο κάλιο στο θαλασσινό νερό κι έτσι η διάλυση των σαπουνιών καλίου στο αλμυρό νερό δεν παρεμποδίζεται.

Τα λεγόμενα «ναυτικά σαπούνια» είναι σαπούνια με βάση το κάλιο.